Hà
Nội - Huế - Sài Gòn là ba thành phố đặc trưng tiêu biểu của Việt Nam trong những
năm đầu thế kỷ XX, mỗi thành phố đều có bề dày lịch sử riêng nhưng luôn gắn liền
với những thăng trầm cùng lịch sử dân tộc.
Hà
Nội - Huế - Sài Gòn đầu thế kỷ XX
là tập hợp một số ảnh về ba thành phố Hà Nội, Huế, Sài Gòn, chúng tôi chỉ mong
muốn dựng lại một bức tranh gợi lên những nét đổi thay trên ba thành phố tiêu
biểu cho ba miền của đất nước. Sự bảo tồn những nét truyền thống gắn với lịch sử
của Hà Nội trong bước đầu chuyển mình; những cái cổ kính của Huế gắn liền với
một triều đại đã qua; và những cái mới của Sài Gòn trên con đường xây dựng một
thành phố hiện đại.
Đây
là những tấm ảnh do người nước ngoài ghi lại, vì vậy chúng ta không thể đòi hỏi
sự phản ánh một cách có hệ thống những biến đổi trên đất nước ta trong những năm
đầu của chế độ thuộc địa. Đây là cái nhìn của phương Tây trước cảnh quan và con
người phương Đông. Nhưng hiệu quả phản ánh lại không phải là sự kỳ thị, mà còn
gợi trí tưởng tượng cho chúng ta. Điều không ngờ, là chúng ta ngày nay vẫn có
thể nhìn lại và khám phá thêm về cảnh quan của đất nước
mình.
Giá
trị lớn nhất của những tấm ảnh ở đây là tính chân thật. Các tác giả đã ghi lại
những hình ảnh như mình đã nhìn thấy. Nhờ vậy mà sau gần một thế kỷ, chúng ta
vẫn có thể tìm lại cách ăn mặc và sinh hoạt của các tầng lớp người Việt xưa,
chúng ta có thể nhìn thấy các phố cổ của Hà Nội trước khi chúng được xây dựng
lại, một vài kiến trúc thuộc địa sớm nhất ở Sài Gòn trước khi bị chiến tranh tàn
phá. Đây là những nguồn sử liệu quí thực sự đã bổ sung rất nhiều cho nhận thức
lịch sử bởi hiệu quả trực quan của chúng. Chính vì vậy mà những tấm ảnh của quá
khứ, với tất cả sức mạnh và sự hạn chế của chúng là cần thiết cho chúng ta ngày
nay: nó đưa chúng ta trở lại với cội nguồn đã qua, nhưng lại mở cửa cho chúng ta
đến với những cái mới trên cơ sở tôn trọng những truyền thống của quá
khứ.